Objawów jest wiele, dlatego w tym wpisie opiszemy ząbkowanie z punktu widzenia lekarza dentysty i zweryfikujemy część porad pojawiających się na forach parentingowych.
Autorem wpisu jest @tatastomatolog, nasz lek. dent. Michał Kaczmarek, który pisze nie tylko z punktu widzenia stomatologa, ale i rodzica – jego córeczka właśnie przechodzi przez ten etap.
Przy ząbkowaniu trzeba zwracać uwagę na terminy pojawienia się zębów w jamie ustnej, ich kolejność oraz umiejscowienie, oraz ogólny stan zdrowia dziecka w okresie ząbkowania.
Pierwszy ząb to siekacz przyśrodkowy dolny, na tej podstawie możemy wyodrębnić grupy ząbkowania:
- przedwczesne: zęby noworodkowe/wrodzone
- wczesne: 2-4 mż
- o czasie: 5-8 mż
- opóźnione: 9-11 mż
- późne: w 12 mż i później
O późnym ząbkowaniu można mówić, gdy zęby mleczne wyrzynają się w 12 mż lub później, a pierwszy ząb stały po 8 rż.
Jakie są objawy miejscowe towarzyszące wyrzynaniu się zębów?
- zaczerwienie błony śluzowej w miejscu wyrzynania się zęba
- żucie twardych przedmiotów
- obrzęk
- podwyższona temperatura błony śluzowej w miejscu wyrzynania się zęba
- stan zapalny dziąsła brzeżnego – występuje na kilka dni przed wyrznięciem się zęba. Wtedy dzieci są nadmiernie pobudliwe, obficie się ślinią oraz wkładają twarde przedmioty do jamy ustnej – tak może dojść do uszkodzenia delikatnej błony śluzowej.
- niebieskawe plamy (blush spots), czyli zasinienie błony śluzowej nad wyrzynającym się zębem. W większości przypadków plam zanika po pojawieniu się zęba, ale zawsze należy być pod obserwacją lekarską, aby wykluczyć torbiel związkową, która utrudnia wyrzynanie się zębów.
Objawy ogólne, najczęstsze objawy ząbkowania:
- niepokój, nerwowość
- bezsenność, zaburzenia snu
- brak łaknienia
- biegunki/zaparcia, okres pierwszego ząbkowania przypada na rozszerzania diety u dziecka- dlatego zaburzenia ze strony układu pokarmowego są uzasadnione i niekoniecznie należy je wiązać z ząbkowaniem.
- osutka na skórze wokół ust
- nadmierne ślinienie
- podwyższona temperatura ciała (poniżej 38,5°C.).
Hipotezy podwyższonej temperatury w okresie ząbkowania
1) podwyższona temperatura ciała spowodowana innymi przyczynami
2) zmiany zapalne w miejscu wyrzynania się zęba mogą powodować podwyższenie temperatury ciała.
Najsilniejsze objawy pojawiają się przy wyrzynaniu zębów siecznych, a prawie nie występują przy drugich trzonowcach.
Jak radzić sobie z ząbkowaniem? Poradnik dla rodziców:
- otoczyć dziecko czułością, troską, większą uwagą, wesprzeć (idealnie sprawdzają się chusty i nosidła, wtedy dziecko czuje nasze ciepło i ma zapewnione stałe poczucie bezpieczeństwa, a dodatkowo jest delikatne bujane podczas chodzenia, które uspokaja i usypia dziecko),
- gryzaki, zabawki, twarde owoce, mogą być schłodzone, jeśli dziecko lubi, ale nie muszą (rada: NIGDY nie zamrażajmy gryzaków, ponieważ grozi to odmrożeniem na wardze lub delikatnych dziąsełkach),
- masaż dziąseł palcem, specjalnymi nakładkami (rada: róbmy delikatne okrężne ruchy, nie naciskajmy mocno na dziąsła, jeśli masaż uspokaja dziecko to go kontynuujemy, jeśli dziecko go nie chce to nie róbmy tego na siłę),
- żele na ząbkowanie (Dentinox, Calgel) (rada: żele na ząbkowanie mają najczęściej lignokainę (środek znieczulający), więc stosujmy się do zaleceń producenta, by nie przedawkować leku)
- syrop z paracetamolem lub ibuprofenem (rada: to ostateczna ostateczność, ale czasami jedyna. Pamiętajmy, że te syropy to leki, i należy je stosować według ulotki),
Między teorią a praktyką, doświadczenia z punktu widzenia rodzica:
Zdradzę Wam taki mój mały nieoficjalny sposób na ząbkowanie, jest to masaż szczoteczką soniczną, u Lenki sprawdzał się idealnie wcześniej, teraz niestety nie skutkuje.
Po przeczytaniu tych rad pewnie niejedna/niejeden z Was pobiegnie do sklepu, apteki by kupić i spróbować różnych rzeczy pomocnych przy ząbkowaniu. Proszę nie róbcie tego, każdy maluch jest inny i każdemu dziecku spasuje co innego. U nas schłodzone warzywa, masaże i żele się nie sprawdzają.
Na pocieszenie:
Ząbkowanie powinno zakończyć się do 36 miesiąca życia.
Obalamy mit:
„Przy wychodzeniu trójek górnych mlecznych pęka czaszka dziecka!!!”
Nie dajmy się zwariować jest to MIT, MIT i jeszcze raz MIT. Przy wyrzynaniu zęba nic nie pęka – kość nad zębem się resorbuje, a pod nadbudowuje.
Autorem wpisu jest lek. dent. Michał Kaczmarek, więcej o stomatologii dziecięcej przeczytać można na jego blogu https://tatastomatolog.pl/, a wkrótce, także na naszym blogu Maestrii.